Lời Phật Dạy

Ở đây, thế nào là tư tuệ?

Tattha katamā cintāmayā paññā? 

Trí đạt được mà không nhờ nghe người khác, tức là trong sự sắp xếp mọi công việc, hay sắp xếp mọi nghề nghiệp, hay sắp xếp mọi tài nghề, hay đế thuận, hay hiểu sắc là vô thường, hay hiểu thọ là vô thường, hay hiểu tưởng là vô thường; hay hiểu hành là vô thường, hay hiểu thức là vô thường, hằng có sự nhẫn nại chính đáng thuận lý, có tri kiến. Xác quyết, cảm nhận quan sát kiên nhẫn nghiệm pháp. Ðây được gọi là tuệ tư.

Yogavihitesu vā kammāyatanesu yogavihitesu vā sippāyatanesu yogavihitesu vā vijjāṭṭhānesu kammassakataṁ vā saccānulomikaṁ vā rūpaṁ aniccanti vā vedanā …pe… saññā … saṅkhārā … viññāṇaṁ aniccanti vā, yaṁ evarūpiṁ anulomikaṁ khantiṁ diṭṭhiṁ ruciṁ mudiṁ pekkhaṁ dhammanijjhānakkhantiṁ parato assutvā paṭilabhati— ayaṁ vuccati “cintāmayā paññā”.

Ở đây, thế nào là văn tuệ?

Tattha katamā sutamayā paññā? 

Trí đạt được nhờ nghe người khác, tức là trong sự sắp xếp mọi công việc, hay sắp xếp mọi nghề nghiệp, hay sắp xếp mọi tài nghề, hay đế thuận, hay hiểu sắc là vô thường, hay hiểu thọ là vô thường, hay hiểu tưởng là vô thường; hay hiểu hành là vô thường, hay hiểu thức là vô thường; hằng có sự nhẫn nại chính đáng thuận lý, có tri kiến. Xác quyết cảm nhận, quan sát, kiên nhẫn nghiệm pháp. Ðây được gọi là tuệ văn.

Yogavihitesu vā kammāyatanesu yogavihitesu vā sippāyatanesu yogavihitesu vā vijjāṭṭhānesu kammassakataṁ vā saccānulomikaṁ vā rūpaṁ aniccanti vā vedanā …pe… saññā … saṅkhārā … viññāṇaṁ aniccanti vā, yaṁ evarūpiṁ anulomikaṁ khantiṁ diṭṭhiṁ ruciṁ mudiṁ pekkhaṁ dhammanijjhānakkhantiṁ parato sutvā paṭilabhati— ayaṁ vuccati “sutamayā paññā”.

Tất cả tuệ của bậc nhập thiền gọi là tuệ tu.

Sabbāpi samāpannassa paññā bhāvanāmayā paññā.

---

Trích Xiển Minh Ba Loại – VB16. Trí Phân Tích – Bộ Phân Tích – Vô Tỷ Pháp